Są jeszcze sądy w Rzeczypospolitej czyli… strzeż się tyfusu?

Właśnie wróciłem z Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieście. Uczestniczyłem, jako świadek, a później jako część dosyć licznej widowni, w sprawie z oskarżenia publicznego przeciwko pani Joannie (nazwisko znane, ale nie warto pamiętać). Tak, to ta pani na zdjęciu.

Pani Joanna, samotna emerytowana nauczycielka, 4 września 2022 roku naprzeciwko pałacu prezydenckiego w Warszawie prezentowała pochodzący z 1941 roku antysemicki plakat, który widać na zdjęciu. Na stronie IPN jest on opisany w ten sposób:

Niemiecki plakat propagandowy: „Strzeż się tyfusu plamistego. Unikaj Żydów” (sygn. IPN GK 141/90 t. 9)

Pani Joanna zrobiła to podczas odbywającej się od ponad 6 lat w każdą niedzielę na Krakowskim Przedmieściu Literiady – manifestacji w obronie Konstytucji RP, praworządności i demokracji. Tydzień później, 11 września 2022, ponownie przyniosła ze sobą ten plakat, co zostało potwierdzone w sądzie nagraniem video.

Uczestnicy Literiady, silnie wzburzeni tym zdarzeniem, domagali się od obecnej na miejscu Policji interwencji i uniemożliwienia tej pani prezentowania zakazanych treści. Jednak funkcjonariusze nie podjęli interwencji, tłumacząc się, że zgłosili sprawę do przełożonych i czekają na opinie czy decyzję prokuratora. Do czasu zakończenia manifestacji nie otrzymali instrukcji, więc pani Joanna została tylko spisana, ale nadal prezentowała swój plakat i swoje uprzedzenia zza osłaniających ją policjantów. Oglądali to liczni przechodnie, bo w niedzielę w tym miejscu jest duży ruch.

Postanowiliśmy złożyć doniesienie do prokuratury. Prawnicy poinformowali nas, że aby osiągnąć cel, doniesienie powinna złożyć osoba bezpośrednio dotknięta, a zatem identyfikująca się jako przedstawicielka narodu żydowskiego. Udało się. Dzięki pomocy adwokata współpracującego w tamtym czasie ze stowarzyszeniem Otwarta Rzeczpospolita doniesienie dotarło do sądu. Nasza koleżanka, członkini stowarzyszenia Drugie Pokolenie, która złożyła doniesienie została wezwana na świadka.

Na pierwszym posiedzeniu, 8 listopada 2023, spośród kilkunastu osób na widowni, kolejne trzy osoby zgłosiły się na świadka, a sąd wysłuchał ich zeznań, jednak nie zgodził się na występowanie jako oskarżyciela posiłkowego składającej zawiadomienie koleżanki – pokrzywdzonej. Sąd poprosił też o dosłanie dodatkowych materiałów (video z 11.09.2022), o których wspominali świadkowie, i wyznaczył kolejne posiedzenie na dzisiaj – 30 listopada 2023. Na dzisiejszym posiedzeniu sąd ujawnił otrzymane nagrania video a następnie ogłosił (po krótkiej przerwie) wyrok.

Na pierwszym posiedzeniu pojawił się prokurator, oskarżona nie stawiła się. Na dzisiejszym nie stawiła się żadna ze stron, natomiast ponownie była obecna liczna publiczność złożona wyłącznie z uczestników Literiady. Mimo, że od miesięcy informowaliśmy różne wpływowe osoby i media lubiące się nazywać „wolnymi”, nie pojawił się nikt oprócz bezpośrednich świadków tych gorszących wydarzeń w centrum Warszawy pod pałacem głowy państwa.

Pani Joanna została uznana winną zarzucanych czynów. Sąd wyznaczył karę ograniczenia wolności poprzez wykonywanie prac społecznych przez 10 miesięcy w wymiarze 30 godzin miesięcznie. Dodatkowo nałożył grzywnę w wysokości 3.000 złotych oraz obciążył kosztami postępowania – 250 złotych.

Publiczność przyjęła wyrok z satysfakcją i zadowoleniem szczególnie, że Sąd ogłaszając ustne motywy wyroku wskazał jednoznacznie, że szerzenie nienawiści na tle narodowościowym, etnicznym, rasowym czy religijnym – wszystkie te aspekty zostały wyczerpane w sądzonym czynie – wobec Żydów w mieście, w którym było największe getto, gdzie Holocaust był rzeczywistością, za pomocą materiałów z czasów holocaustu jest szczególnie wyraziste i zasługuje na wyraźne i jednoznaczne potępienie i ukaranie. Jednocześnie Sąd podkreślił, że oskarżona jest w pełni świadoma znaczenia swoich czynów i może za nie odpowiadać.

Ten wyrok satysfakcjonuje. Oby był nie tylko karą, ale również przestrogą. Nie ma w Polsce miejsca na celowe szerzenie nienawiści.

Czekamy na uprawomocnienie się wyroku. Jednocześnie należy z przykrością odnotować kompletny brak zainteresowania sprawą mediów, które mienią się wolnymi i obiektywnymi. Mediów, które często komentują głębokie podziały w społeczeństwie i domagają się pojednania.

Kolejnym krokiem, po uprawomocnieniu wyroku, będzie doniesienie na bezczynność Policji w obliczu popełnianego w miejscu publicznym przestępstwa. Funkcjonariusze muszą wiedzieć, że ich zadaniem jest nie tylko ochrona prezesa partii, kiedy niszczy wieniec pod pomnikiem, nie tylko odbieranie manifestantom haseł, które nie podobają się władzy, ale także zapobieganie realnym przestępstwom popełnianym w ich obecności. A może tylko to ostatnie?

Jeżeli chcemy, aby Polska stała się ponownie demokratycznym państwem prawnym, musimy się wszyscy zaangażować. Oczekujemy wiele od polityków, którzy za chwilę przejmą rządy, a już mają większość we władzy ustawodawczej. Musimy jednak pamiętać, że zgodnie z art. 4 Konstytucji RP to naród sprawuje władzę w Polsce. Działajmy, angażujmy się, bierzmy odpowiedzialność za stan państwa i świadomość społeczeństwa. Tu chodzi o dobro nas wszystkich, o przyszłość naszą i naszych dzieci. Żeby „spuścizna” i „dziedzictwo” populizmu, który niszczył Polskę przez ostatnich 8 lat, nie zatruwały nas przez kolejne dekady, muszą zostać obnażone, wyjaśnione i ocenione, a na koniec osądzone. Niech każdy dołoży swoją cegiełkę.

Pamiętajmy 11. przykazanie Mariana Turskiego:

Nie bądź obojętny!